بازبینیِ فرهنگِ کیمیا

23 پاسخ

1. هرچي بگم دوستون دارم بازهم كم گفتم . اجازه هست ببوسمتون ؟
   –لطف می کنید. بفرمایید.

2. درود
   لطف اصلاح گر شما هميشه شامل حال نيازمندان اش مي شود .
   پاينده باشيد .

3. شما از اینکه نصر و شایگان در محضر علامه طباطبایی بوده اند و شما عمرتان را با آل احمد و فردید بیسواد و نیمه دیوانه گذرانده اید به آنها حسادت نمی کنید؟ احساس خسران چطور؟
   — ولی زندگی با دیوانه ها هم عالمی دارد، علی جان. من به هیچ کس حسادت نمی کنم. احساس خسران هم ندارم. سهمِ من این بود که رسید. خوش است.
   د. آ.

4. آقای آشوری
   چرا نسخه ی فارسی / انگلیسی ی فرهنک علوم انسانی منتشر نشده یا نمی شه؟ تا آنجا که یادم می آید در مقدمه ی ویرایشی که من دارم نوشته بودید که دست به کاراش هستید. والله به اندازه ی یه عمر نماز شب ثواب خواهد داشت.
   راستی «همکرد» یعنی چی؟
   حضرت وحید
   (1)من نظر-ام این بود که نسخه ی فارسی – انگلیسی آن فرهنگ هم همراه با نسخه ی اصلی (انگلیسی – فارسی) منتشر شود. ولی ناشر نظر-اش این بود که مشتری نخواهد داشت و روی دست او خواهد ماند. من فکر می کنم که می شود واژه های فارسی را به صورتِ نمایه (ایندکس) با ارجاع به شماره ی صفحه در پایان گذاشت. باید در این باره با ناشر گفت – و- گو کنم.
   (2) “همکرد” اصطلاحی ست دستوری که نخستین بار گویا دکتر خانلری به کار برد، به جای اصطلاحِ قدیم ترِ “فعلِ معین”.

5. عرض شود که می شود با نامه نویسی ی جمعی از علاقه مندان به زبان و ترجمه به ناشر محترم یادآوری کرد که نسخه ی فارسی/انگلیسی هم به همان اندازه ی نسخه ی اصلی مفید خواهد بود و جایش بی نهایت خالی ست. ناشر هم با اطمینان از اینکه جمعی منتظر این کتاب هستند احتمالا به این کار و فروش اش امیدوار خواهد شد. سه هزار نسخه کتاب که این همه احتیاط نمی خواهد.
   به هر حال می شود به وسیله ی همین وبلاگ شما یا از راهی دیگر صدای امت همیشه خارج از صحنه ولی محتاج معلومات را به گوش ناشر مربوطه رساند.
   اما… به نظر این حقیر فقیر نسبتا ٌ بی تقصیر گر چه نمایه ی فارسی در این کتاب بسیار مفید خواهد بود ولی نمی تواند جایگزین نسخه ی فارسی/انگلیسی شود. دلیل اش هم این است که بسیاری از درآیند ها ساخته ی خود شماست و در متن های دیگر هنوز به کار نرفته اند. در آن نسخه ی فارسی/انگلیسی ی فرضی به نظرم باید بسیاری از واژهای معمول و رایج و ای بسا نادرست علوم انسانی بیایند؛ واژه گانی که به دلیل اصلاحات شما در فرهنگ علوم انسانی دیده نمی شوند؛ بدون در نظر گرفتن اینکه چقدر آن واژه ها مناسب و درست هستند یا نه. البته پیشنهاد ها و واژه های ساخته شده ی شما هم آن جا خواهد آمد. این روش برای قابل استفاده کردن آن فرهنگ ضروری خواهد بود. ضمن این که امکان بررسی ی واژه های ساخته ي داریوش آشوری با واژه های رایج را آسان تر کرده و به امر آسیب شناسی ی زبان هم کمک خواهد کرد.
   یکی از بزرگ ترین بدبختی ها ی زبان فارسی این است که تمام اصطلاحات اندیشه ی مدرن تنها با ارجاع به یک زبان خارجی قابل فهم هستند. بنابراین میان هزاران ترجمه ی آشفته و تلاش های سالیان شما برای پیرایش زبان فارسی منطقه ی تاریک و ناخوشی وجود دارد که جز با بازگشت به آن ناخوشی ها به روشنی نخواهد رسید. تجربه ی شخصی ی من این است گه برای خلاصی از کوتوله گی و کوته اندیشی ی جهان سومی هیچ راهی جز بازخوانی و ریشه یابی ی نیمچه سواد مدرن نمای برآمده از ترجمه های نیم بند ما وجود ندارد. تا وقتی که ندانیم این زبان عجق وجق که در کتاب ها و روزنامه ها و دهان ها انباشته شده ترجمه ی حرف های کدام اندیشمند یا هذیانات کدام معلم کم سواد فلان دهکوره در بلاد فرنگ است در بر همین پاشنه خواند چرخید. همه ی این ها البته بر این فرض استوار است که قصدمان اندیشیدن به فارسی ست. اگر نه که به اصطلاح «بر و بچ» این سال ها «اصولا ً خیالی نی!»
   به این دلایل یک فرهنگ علوم انسانی ی فارسی/انگلیسی به منزله ی بازگشت به اشتباهات پیشین و به منظور بازسازی ی خرابی های گذشته حرکتی ست ضروری برای فهم بهتر اصلاحاتی که شما و دیگران در فارسی انجام داده اید.
   زیاده عرضی نیست!
   وحید عزیز
   به این ترتیب باید یک پیکار (کمپین) راه بیندازید و اعلامیه صادر کنید تا ناشر محترم کتاب مستطابِ “فرهنگ علوم انسانی ” دل اش نرم شده و به نشر نسخه ی فارسی- انگلیسی رضایت دهند. من تا همین جا را هم به ایشان بازتاب خواهم داد.
   د. آ.

6. پاسخ به آقای علی:
   شما فکر می‌کنید کسي که تمام عمر اش را به تحقیق و مطالعه و آن هم برای بهکرد وضعیت ملت و فرهنگ اش ، گذرانده است ؛ حسود است ؟ یا در اساس امکان دارد که درباره‌ی وی این‌گونه اندیشید؟
   شاید برای‌تان جالب و تازه باشد که بدانید؛ ‘ انسان‌های والاتبار بسیار اندیشه‌مند، بیشینه‌ی عمرشان را با به گفته‌ی شما ” دیوانگان ” می‌گذرانند. چرا ؟ ” چون سرنوشت‌شان این است. چون ذهن و زبان ایشان است که می‌تواند این ” دیوانگان ” را به هم‌نسلی‌ها و پس‌نسلی‌های خود بشناساند.”
   این را به خاطر بسپارید که : ” حسود نمی‌تواند دست-و-دل باز باشد. ”
   با درود

7. با درود
   استاد فرموديد حرف “ء” دار جزو زبان فارسي محسوب مي شوند و در كل فارسي اند .
   اگر چنين است پس چرا در شاهنامه ي فردوسي كه نماد زبان فارسي است چنين كلماتي به چشم نمي آيد ؟
   _________________
   با سپاس فراوان
   دوست ارجمند، همزه جزءِ حروفِ خطِ فارسی ست، نه “زبانِ فارسی”. و برای واژه های وام گرفته از عربی در نوشتار فارسی به کار می رود. ولی در واژه های اصیل فارسی همزه وجود ندارد.
   د. آ.

8. سلام آقای آشوری به نظر شما آیا مدرنیته لزوما به معنای سکولاریزم است یا به قول نصر معنویت زدایی؟ ضمنا از پیام قبلی مظور بدی نداشتم حسادت خیلی هم چیز بدی نیست فقط بعضی از ما شانس داریم تا با بروز دادنش عقده ای نشویم
   –از ضروریات مدرنیت خروجِ دین از قلمرو دولت است و به این معنا سکولاریزم از ضروریات آن است. و اگر این معنای اش “معنویت زدایی” ست، چه بهتر! به سودِ دین و دین داری واقعی هم هست. اما “معنویت” آقای نصر هم به نظر-ام آن قدرها معنوی نمی آید، بلکه به گمان ام بیشتر میل ریاست و بازی سیاست است، از ریاست یک دانشگاه تا ریاست یک “دفتر” تا ریاستِ یک فرقه ی “معنوی”. به هر حال، ایشان همیشه رئیس بوده اند و رئیس هم از دنیا خواهند رفت.به هر حال، من هرگز از هیچ بابتی به ایشان حسادت نکرده و از هیچ بابتی آرزو نداشته ام که به جای ایشان یوده باشم.
   د. آ.

9. سپاس

10. ممنونم استاد از راهنمايي تان
    پس بنا به گفته شما نتيجه مي گيريم كه :
    اين دسته از كلمات حداقل به لحاظ ساختاري قابل اصلاح هستند
    (توقع زياديست اگر بخواهيم تمام واژگان عربي را از زبان فارسي جدا و كلمات مناسب جايگزين آنها كنيم)
    البته با يك برنامه ريزي اصولي و در طي دراز مدت مي توان به اين مهم دست يافت .
    گذشته از همه ي اينها ،
    مشكل من در اين است كه:
    چرا لائوتسه را “لاعوتسه” يا “لااوتسه” ننويسيم ؟
    — در مورد نظر من در این مسائل زبانی و همچنین زبان نگاره ای به مقاله های من در “بازاندیشی زبان فارسی” و پیشگفتارِ “فرهنگ علوم انسانی” مراجعه کنید.
    د. آ.
    __________________
    خرد نگه دارتان

11. دكترآشوري، هنگام خواندن اين پست نو شمابه به اين واژه (دهه‌ي) برخوردم ومانند آن، كه به جاي زير(كسره)(ي)آمده.دكترابوالحسن نجفي دركتاب غلط ننويسيم خودبه شُوند خوانده شدن(ملفوظ بودن)(ه)آوردن (ي) را نادرست مي داند.شماچي؟
    آقای درویشی
    /ه/ در “واژه” همان /ه/ی “غیر ملفوظ” است.

12. سلام استادِ عزیز. اولین باری ست که اینجا می نویسم. خیلی هیجان زده ام.
    در اینکه مرحوم امامی خدمات بزرگی را برای پیشرفت نشر و کتاب در ایران انجام دادند شکی نیست. اما در آخرین کتابی که از ایشان چاپ شد- اسمش یادم نیست، خاطراتشون بود- مطلبی درباره ی دکتر ادیب سلطانی نوشته بود و دوران فرانکلین و… . در این مطلب، احساس حسادت و دشمنی ِ پنهانی ای نسبت به ادیب دیده می شد که امامی و دریابندری و دیگران نسبت به ایشان داشتند. شما هم اینو دیدید؟ درسته؟ و کلاً نظرتون درباره ی تفاوت کارهای ادیب سلطانی و امامی چیه؟
    خیلی خیلی خیلی ممنونم. بلاگتون یکی از بهترین هاست.
    دوست ارجمند
    من آن مطلب را که اشاره کرده اید ندیده ام. ولی امامی و ادیب سلطانی از هیچ حهتی به هم شباهتی نداشتند. گذشته از این که آقای ادیب سلطانی به هیچ کس دیگری جز خود-اش شبیه نیست. هیچ جای شگفتی نیست که امامی یا دریابندری رفتار و روش ادیب سلطانی را نپسندیده باشند. به ویژه که روش ادیب سلطانی در کار واژه شناسی و ترم شناسی خیلی ها را کلافه می کند.
    د. آ.

13. استاد ارجمند!
    برایِ واژه‌ی Authority چه برابر نهاده‌ای را پیشنهاد می‌کنید؟
    با سپاس.
    در فرهنگ علوم انسانی 22 برابرنهاده ذیل 8 بخش بندی برای آن داده ام.
    د. آ.

14. سلام … ابتدا می خواستم از شما کمکی بطلبم ولی بعد از اینکه با طرز فکرتون آشنا شدم برای شما متاسف شدم

15. سلام
    میخواستم نظر شما را درباره امکان یا امتناع مقایسه حافظ و نیچه بدانم . نیز در باب سودمندی یا نا سودمندی چنین مقایسه ای به حال این روزگار ما
    —البته هر کسی را با هر کسی از جهتی می توان مقایسه کرد. در مقایسه ممکن است به این نتیجه برسیم که به هم شبیه اند یا هیچ شباهتی با یکدیگر ندارند. در مورد نیچه گفته اند در ایران که او همان چیزهایی را می گوید که پیش از او شاعران عارف ما گفته اند. اما شما این حرف را هیچ باور نکنید. البته نیچه ستایشگر حافظ هست (بی گمان زیرِ نفوذِ گوته)، اما از نظر بنیادهای فکر و جهان بینی به دو افق متضاد متعلق اند. بد نیست کتاب “عرفان و رندی” من و مقاله ی من در باره ی نیچه و ایران را در همین وبلاگ ببینید.
    د. آ.

16. Dear Dr. Ashoury (I hope I have the correct spelling here)
    There is a rather important issue that I have been struggling with for some time now. In my research and up coming book, I am to use a good number of Farsi names of Iranian artists, writers, and filmmakers. Every resource has recorded their name with different spelling. I am not aware if there is actually a written or established curriculum based on which one can correctly, and with confidence, transliterate Farsi names to English. The transliteration gets even more complicated when one is to deal with Qajar kings’ names (Naser-ol Din or Naser-e-Din, or Naseredin, or Naser al Din…). Of course I have consulted some fellow colleagues, established professors, or writers. They are, more or less, in the same boat with me. I know that Indian languages have actually composed sets of regulations for transliteration. Indeed, they felt the need much earlier, which was in due course resolved with vigour due to centuries of colonialisation. But what about us Iranians? I wonder! Any way, if you can guide me and help me find a solution, I will be eternally grateful.
    Regards,
    Proshot
    برای تَرانویسیِ نام های ایرانی به خط لاتینی می توانید از سیستمِ ترانویسی “دانشنامه ی ایرانیکا” استفاده کنید.
    د. آ.

17. سلام آقای آشوری
    سال نو مبارک!
    خیلی مایل هستم نظر شما را در باره اقدام اخیر عباس کیارستمی، «تقطیع» یا «دکوپاژ» غزل های خواجه شیراز بدانم. ناگفته پیداست که اهمیت نظر شما در این مورد مشخص به خاطر مؤانستی است که با خواجه می ورزید.
    —من کتاب آقای کیارستمی را هنوز ندیده ام.
    د. آ.

18. سلام
    استاد در روزگار ما ابن عربی بیشتر به کار می آید یا هگل؟ یا هرکدام جای خود ؟ اصلا ایندو با هم جمع پذیرند؟راستش من عاشق عرفان ابن عربی شدم ولی می خواهم در این دنیا هم زندگی کنم.
    –اگر می خواهید در این دنیا زندگی کنید بهتر است ابن عربی را طلاق بدهید. چون تا آن جا که من او را دنبال کرده ام، پرگویی های او نه به درد دنیا می خورد نه آخرت.
    د. آ.

19. با سلام استاد آشوری
    استاد قصد دارم چند جمله درباره شرایط موجود در ایران از نگاه خودم برای شما بنویسم تا شما را بر نگاه درست خود یعنی بر اینکه امیدی به اینده نیست، ثابت قدم تر کنم.
    استاد عزیز آنچه هر روزه بر مردم ایران می گذرد مصداق کامل تبدیل جامعه ایران به رمه ای می باشد که از سوی یک شبان در دست کنترل هست! کافی هست شما به نقش فقط و فقط رادیو وتلویزیون توجه کنید.
    در هر زمان که شما دکمه روشن تلویزیون را بزنید به شکلی برنامه ریزی شده و به بدترین و بی شرمانه ترین شکل خود ببینده را به قول دکتر نیکفر به حماقت ساده لوحانه هدایت می کند. برای نمونه در سال جدید هر شش شبکه در بالای سمت راست خود پیام سال جدید را گذاشته اند کلماتی ماهرانه حماقت بار “اتحاد ملی و انسجام اسلامی” . بعد که به محتوا می رسید انتخاب اشخاصی غیر کارشناس و در صورت امکان ملایان کارشناس!!! در همه امور، سانسور و تحریف و تغییر در ساختار فیلمی چه کلامی و چه تصویری و چه مفهومی، ساخت برنامه های تلویزیونی که مخاطب عام دارد برای ساده اندیش کردن نگاه مردم همانند نگاهی که چند سالی هست در سینمای ایران نیز، ترغیب می شود و به خوبی پاسخ داده، بازگشت دوباره به کپی برداری احمقانه از فیلم فارسی، پخش اخبار کذب و دورغ و استفاده صرف از منابع خبری العربیه و الجزیره،
    ترتیب اخبار بسیار برای سازندگان خبر در ایران مهم می باشه شروع خبر با دشمنی با امریکا و اسرائیل و ادامه آن تا به اخر خبر که بسیار جالب هست بعد از پایان خبرها شما احساس می کنید چه خبر شده گویا همه دنیا را یا آب گرفته و یا اینکه برحق ترین انسان روی زمین ما هستیم و رسالتی داریم که باید همه دنیا را به سمت خیر رهنمون سازیم، و…
    اما آنچه متاسفانه مردم و حتی تحصیل کردگان ایران در باره این رسانه می اندیشند این است که، تلویزیون ج.ا.ا تنها رسانه مورد اعتماد آنها می باشد.!!!
    یادداشت بالا بسیار طولانی تر میشد زمانی که بخواهم همه ظرایف را در آن بگنجانم ولی می دانم که در حوصله این نوشتار نمی گنجد و امیدورام که یادداشت مذکور ناراحتی شما را فراهم نیاورده باشد و صرفا پاسخی بود به نگاه درست شما از عدم بهبود و عدم امید به اینده در ایران.
    ارادتمند
    رضا عابدی

20. آقای آشوری
    سلام
    سال نو مبارک
    من ايميل به شما فرستادم می خواستم بدونم شما آدرس ايميلی که توو اين سايت داديد چک می کنيد.
    با تشکر
    بله، من پیام ها را می خوانم و آن هایی را که بتوانم پاسخ بدهم می دهم. به برخی هم خصوصی به آدرس ایمیل شان. شما هم با پیام خود آدرس ایمیلی خود را هم بگذارید.
    د. آ.

21. سلام استاد عزیز!
    می‌خواستم اگر امکان دارد نظرتان را درباره‌یِ ترجمه‌های مصطفی ملکیان بدانم.
    شاد باشید!
    واله خانم، من ترجمه های آقای ملکیان را ندیده ام. البته دوست دارم که ببینم، زیرا ایشان یکی از چهره های کوشا در عالم اندیشه در جهانِ ما هستند و گویا اثرگذار نیز هستند. دریغ است که در این جا به آن ها دسترسی ندارم.
    د. آ.

22. سلام آقای آشوری
    در باره‌ی پاسخ‌تان به خانم دقیقی:
    نشانی زیر برخی ترجمه‌های آقای ملکیان را دارد:
    http://manaviat.blogfa.com/post-121.aspx
    با درود
    سپاس گزار ام.
    د. آ.

23. سلام!
    سال نو مبارک!
    من حدود یک ماه قبل فرهنگ انگلیسی ـ فارسی ی مرحوم امامی را خریدم.
    ضمن انتقادهایتان به واژه نامه های انگلیسی ـ فارسی و فارسی ـ انگلیسی ی موجود، در مجموع بهترین واژه نامه ی انگلیسی ـ فارسی و بهترین واژه نامه ی انگلیسی ـ فارسی از نظر شما کدام/کدامها است؟
    آقای سید محمدی
    آنچه من دم دست دارم و از آن استفاده میکنم یکی فرهنگ انگلیسی- فارسی هزاره از آقای حق شناس است و دیگر فرهنگ فارسی – انگلیسی عباس و منوچهر آریان پور، که البته خیلی کهنه است و جندان به کار نمی آید. همچنین فرهنگ کیمیا تألیف مرحوم کریم امامی را دارم. اما این نیز در زمینه هایی که من نیاز دارم چندان پاسخگو نیست. من، به دلیل دوری از ایران، فرهنگ های دیگر را که در این سال ها تألیف شده ندیده ام تا بتوانم در باره ی بهترین شان داوری کنم. به تازگی هم شنیده ام آقای رضا باطنی ویرایش سومی از فرهنگ انگلیسی – فارسی خود در دو جلد منتشر کرده اند. دوست دارم آن را ببینم (شاید آقای موسایی لطف کنند و از محل خیرات و مبرات نشر معاصر نسخه ای برای بازبینی برای من بفرستند) . به نظر شما بهترین ها کدام اند؟
    د. آ.